NURİ CERRAHOĞLU - Bölüm 2

Yıllar geçiyor ve müthiş bir olay patlak veriyor; M/T Ceyhan ve M/T Vatan, Basra Körfezinde vuruluyor Meslek yaşamının son yıllarında filosunu ham petrol tankerleriyle güçlendirdi ve ham petrol taşımacılığına ağırlık verdi. Ancak İran - Irak Savaşı’nın getirdiği felaketler, ünlü armatörün de hayatına mâl oldu.

Tarih 10 Temmuz 1985 - Türk basınında olduğu kadar, başta dünyanın en güçlü ve tek denizcilik gazetesi Lloyd’s List, felaket haberini birinci sayfadan verirken, dünya basını süper tanker M.Vatan’ın 9 Temmuz 1985 günü İrak jetlerinden fırlatılan Exocet füzesiyle vurulduğunu Çarşamba günü İran Körfezi’nin güneybatısındaki Sırrı Adası’na doğru yedeklenmekte olduğu duyurur.

Bölge ülkeleri felaket sahasına uçaklar sevketmişler ve denize yayılan ham petrolün çevre felaketini önlemek için denize kimyasallar atmaya başlamışlardır.

M.Vatan’ın süvarisi Kharg Adası’ndan yüklemiş oldukları 2.7 milyon varil ham petrolün yüzde 20 gibi bir kısmının denize döküldüğünü söylemiştir. Çıkan yangının denizdeki kirlenmeyi kısmen önlediğini de açıklamasına eklemiştir.

M.Vatan’ın 33 kişilik personeli vurulma anını takiben salimen gemiden ayrılmışlar. Fakat daha sonra beş yangın söndürme romörkörünün yangını kısmen kontrol altına alması üzerine gemiye dönerek çıkan yangınla mücadele etmeye çaba göstermişlerdir. Yangının söndürülmesinden sonra yedeklenen M.Vatan’da soğutma çalışmaları dışarıdan sıkılan kimyasallarla devam etmiş ve yazın sıcak havası nedeniyle yeniden alevlenme ihtimaline karşı gemiye devamlı su sıkılarak müdahele edilmiştir.M.Vatan, İran adına Kharg Adası ile Sırrı Adası Terminali arasında Shuttle servisi için Kharg Adasındaki terminalde bulunuyordu ve İran’ın geçici petrol terminali Sırrı Adası’ndan 350 mil mesafedeydi. 

Exocet füzesiyle vurularak tahrip edilmesinden ancak üç gün sonra 226,145 dwt’luk M.Ceyhan, 12 Temmuz 1985 günü sabaha karşı 06.15’de Kharg Adası’ın güneyinde 120 mil mesafede (27.46 N, 51.11 E) Irak savaş uçaklarının Exocet füzesine hedef oldu . Ana makine dairesine isabet etmiş olan füze müthiş bir hasra ve yangınlara neden oldu. M.Ceyhan, Kharg Adası terminalinden  200.000 ton İran hampetrolü yüklemiş durumdaydı. Geminin 38 kişilik mürettebatı salimen gemiden uzaklaşırken yakıt tankları patlamalarla alev almış, müthiş yangın köprüsüne kadar heryeri sarmıştı. Yangın savunma römorkörleri uzun uğraşlardan sonra alevleri bastırdıklarında M.Ceyhan’nın çok kötü şekilde olduğu görüldü ve yedeğe alınarak tanklarındaki hampetrolün tahliyesi için Sırrı Adası’na çekildi.

22 Temmuz 1985 tarihli gazetelerde ünlü Armatör Nuri Cerrahoğlu’nun ani vefatı büyük puntolarla verilirken Milliyet Gazetesi’nde “Tahran’da tazminat davasına kalbi dayanamadı” başlığıyla Irak’la İran arasındaki tanker savaşına bir Türk armatörünün kurban verildiği işaret edilerek şöyle yazılıyordu;

“Basra Körfezi’inde Irak saldırıları sonunda M.Vatan ve M.Ceyhan isimli tankerlerini yitiren ünlü armatör Nuri Cerrahoğlu, İran’a kiraladığı bu gemilerle ilgili olarak İranlı yetkililerle görüşmek için gittiği Tahran’da geçirdiği kalp krizi sonunda vefat etti.

Olay İstanbul denizcilik çevrelerinde şok etkisi yarattı. Cerrahoğlu ailesi de olayı öğrendikten sonra, Nuri Cerrahoğlu’nun daha önce iki kere kalp krizi geçirdiğini açıkladı.

Nuri Cerrahoğlu’nun ağabeyi İrfan Cerrahoğlu Yeniköy’deki aile yalısında gazetecilere ‘Kardeşim İran hükümeti’nin yarattığı ruhi sıkıntı yüzünden öldü.’ dedi.

Buna karşın İran’dan gelen haberler İran yetkililerinin Nuri Cerrahoğlu’na ilgi gösterdikleri yolunda.”

M.Vatan - (Ex - Bonn; Ex - Bonnie)

• 188,668 grt. ve 392,799 dwt. olan “M.Vatan” ham petrol tankeri ,1976 yılında AG Weser - Bremen /Almanya tezgahlarında Hapag - Lloyd A.G. adına“Bonn” adıyla inşa edildi.

• Tam boy 370.2 mt, Kaimeler arası genişlik 64.1 mt. idi.

• 1984’de Cypus Golden Marine Ltd’ye satıldı ve aynısene Cerrahoğulları Umumi Nakliyat Vapurculuk ve Tic. A.Ş./İstanbul’a satıldı ve “M.Vatan” adı verildi.

• 9 Temmuz 1985 günü Kharg Islan’dan İran ham petrolünü yüklemiş olarak hareket ettikten bir süre sonra (27.32 N., 51.20 E) Irak tarafından atılan Exocet füzesiyle vuruldu.

• “Tam Kayıp” ilan edildi ve 10 Mayıs 1986’da Kaohsiung’a çekildi. 23 Ocak 1987’de sökümüne başlanıldı.

• Son Süvarisi Kaptan Tevfik Diker’di.

M/T M.Ceyhan - Ex - British Pioneer, Ex - Tishpion.

112,742 grt, 226,145 dwt. olan ham petrol tankeri M.Ceyhan, 1971 yılında Mitsui Ichihara Engineering & Shipbuilding - Inchiara, Japonya’da BP Tanker Co. Ltd. adına “British Pioneer”adıyla inşa edildi.

• IMO No.7102807 idi.

• Stim türbinli ana makinesi 22,380 kW gücünde Kawasaki Steam Turbines üretimiydi.

• 9 Mart 1971’de denize indirildi ve Haziran 1971’de hizmete girdi.

• 1976’da Irano - British Ship Services Ltd.’ye devredildi.

• 1881’de Tishpion Navigation Ltd, Pire’ye satıldı ve “ Tishpion” adı verildi.

• 1982’de Cerrahoğulları Umumi Nakliyat Vapurculuk ve Tic. AŞ.’ye satıldı ve “M.Ceyhan” adı verildi.

• 12 Temmuz 1985’de Kharg Island ile Sirri Island arasında seyrederken, Kharg Adası’nın 100 mil güney mevkiinde Irak savaş uçaklarının fırlattığı füzelerle vurularak ağır yara aldı.

• Yedeklenerek Sirri Adası’na çekildi ve kalan yükü tahliye edildi ve Total Lost - Tam Kayıp ilan edildi.